Η τιμολόγηση, οι τρόποι μείωσης του κόστους, η περιφερειακή διαχείριση και ο νέος Κανονισμός Καθαριότητας
Αίσθηση προκάλεσαν τα κόστη του Δήμου Ξάνθης, προς την ΔΙΑΑΜΑΘ (2.600.000 ευρώ) για την διαχείριση των απορριμμάτων, κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στο πλαίσιο της συζήτησης για την αύξηση – κατά 19%- των τελών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού.
Ένα ποσό που σίγουρα μέχρι σήμερα, αγνοούσε ο Ξανθιώτης.
Πως προκύπτουν όμως αυτά τα ποσά; Κάθε πότε πληρώνονται και γιατί; Πως μπορεί να μειωθεί το εν λόγω κόστος; Ποιο είναι το μέλλον της περιφερειακής διαχείρισης των απορριμμάτων και…που και με ποιον τρόπο θα μπορούσε να βοηθήσει σε όλο αυτό, ο νέος Κανονισμός Καθαριότητας του Δήμου Ξάνθης, ο οποίος ήδη έχει δοθεί στην δημοσιότητα, προς διαβούλευση;
Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω καίρια ερωτήματα, δίνει μέσα από την «Θ», ο Δήμαρχος Ξάνθης κ. Στράτος Κοντός.
Ερ: Κύριε Δήμαρχε, κατά την τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ξάνθης, όπου συζητήθηκε το θέμα της αύξησης – κατά 19% – τελών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού για το 2026, κάνατε λόγο για ένα ποσό ύψους 2.600.000 ευρώ, που πληρώνει ο Δήμος Ξάνθης προς την ΔΙΑΑΜΑΘ. Πρόκειται για ενιαία τιμολόγηση; Δηλαδή πληρώνουν το ίδιο και οι άλλοι Δήμοι της Περιφέρειάς μας; Υπάρχει συγκεκριμένο κόστος ανά ποσότητα;
Απ: «Κατ’ αρχάς, χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε κάτι απλό: Το ποσό που πληρώνει ο Δήμος Ξάνθης προς τη ΔΙΑΑΜΑΘ δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας διαπραγμάτευσης ή εκτίμησης «με το μάτι». Προκύπτει από πραγματικά, μετρήσιμα δεδομένα. Το ποσό των 2,6 εκατ. ευρώ αντικατοπτρίζει ακριβώς τον όγκο των απορριμμάτων που παράγει η πόλη μας και τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη νόμιμη και ασφαλή διαχείρισή τους.
Με απλά λόγια, το ποσό αυτό προκύπτει από ολόκληρη την αλυσίδα της διαχείρισης: Τη συλλογή των απορριμμάτων, τη μεταφορά τους, την επεξεργασία και την τελική διάθεση. Το κόστος ανά τόνο είναι κοινό για όλους τους δήμους. Εκείνο που διαφοροποιείται είναι ο συνολικός όγκος. Έτσι, κάθε δήμος πληρώνει ακριβώς για όσα παράγει — ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο. Και αυτό το σύστημα, όσο κι αν είναι απαιτητικό, έχει μια σαφή λογική: Πληρώνουμε για αυτά που παράγουμε. Ο στόχος μας, λοιπόν, δεν είναι να αμφισβητήσουμε το κόστος, αλλά να μειώσουμε τον όγκο των σύμμεικτων απορριμμάτων με σωστό σχεδιασμό, καλύτερη οργάνωση και μεγαλύτερη συμμετοχή όλων μας στην ανακύκλωση.
Το ετήσιο κόστος διαχείρισης της ΔΙΑΑΜΑΘ για το 2026 θα ανέλθει σε 14.600.000 €. Με βάση τα στοιχεία, και εξετάζοντας Δήμους παρόμοιους σε πληθυσμό, οι ενδεικτικές εισφορές διαμορφώνονται ως εξής: Αλεξανδρούπολη 2,9 εκατ. ευρώ, Καβάλα 2,35 εκατ. ευρώ, Κομοτηνή 2,307 εκατ. ευρώ και Ξάνθη 2,612 εκατ. ευρώ.
Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι στην ετήσια εισφορά κάθε Δήμου προστίθεται ο απολογισμός δύο έτη πριν —στην προκειμένη περίπτωση ο απολογισμός του 2024— ο οποίος όμως προέρχεται από την πρόβλεψη του ενδιάμεσου έτους, δηλαδή του 2023.
Σε αυτό το πλαίσιο, το 2023 ο Δήμος Ξάνθης είχε 20.964 τόνους συμμείκτων, όμως ο κ. Τσέπελης τελείως άστοχα, -ίσως υπήρχε σκοπιμότητα σε αυτή την αστοχία- προέβλεψε πως το 2024 θα πέσουμε στους 18.230 τόνους. Όμως, η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική: ο απολογισμός του 2024 έφτασε τους 21.577 τόνους. Αποτέλεσμα; Στον προϋπολογισμό του 2026 πληρώνουμε 3.000 τόνους περισσότερους από ό,τι είχε εκτιμηθεί τότε, δηλαδή επαναφέρουμε τον Δήμο Ξάνθης στην πραγματικότητα.
Πρέπει να τονίσουμε πως όλοι οι δήμοι είχαν διορθώσεις. Ωστόσο, η Ξάνθη ήταν η Πρωταθλήτρια στην Περιφέρεια με 610.000€ (Δήμος Καβάλας 341.000€, Δήμος Κομοτηνής 444.000€)
Από εδώ και πέρα, το ζητούμενο για εμάς δεν είναι απλώς να πληρώσουμε αυτό που μας αναλογεί, αλλά να μειώσουμε την παραγωγή σύμμεικτων απορριμμάτων. Αυτό θα γίνει με σωστό σχεδιασμό, καλύτερη οργάνωση και έμφαση στην ανακύκλωση. Όσο λιγότερα οδηγούνται για ταφή, τόσο μικρότερο θα είναι το κόστος για τον Δήμο και – τελικά – για τον δημότη.
Για αυτόν τον λόγο, στοχεύουμε σε πρακτικές που μειώνουν τον όγκο των σύμμεικτων απορριμμάτων και βελτιώνουν την καθημερινότητα: καλύτερη οργάνωση της χωριστής συλλογής, σαφείς κανόνες για ογκώδη, σωστή χρήση κάδων και περιορισμός παράνομων αποθέσεων. Μικρές αλλαγές στην καθημερινή λειτουργία της πόλης που, όλες μαζί, μειώνουν το ποσό που πληρώνουμε στη ΔΙΑΑΜΑΘ».
Ερ: Πως προκύπτει αυτό το τρομακτικό ποσό; Πώς αιτιολογείται και κάθε πότε καταβάλλεται από τον Δήμο Ξάνθης;
Απ: «Για να καταλάβουμε από πού προέρχεται αυτό το ποσό, πρέπει να δούμε πώς λειτουργεί το σύστημα στο σύνολό του. Το ποσό που καλείται να πληρώσει ο Δήμος δεν είναι αποτέλεσμα μιας συγκυρίας· είναι η συσσωρευμένη εικόνα ολόκληρου του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων. Κάθε σακούλα που παράγουμε, κάπου πρέπει να πάει. Στην πράξη, κάθε στάδιο έχει κόστος: η συλλογή από τα σπίτια, η μεταφορά στους σταθμούς, η επεξεργασία, η διαλογή, η τελική διάθεση. Σε αυτά προστέθηκε τα τελευταία χρόνια και το τέλος ταφής, ένα υποχρεωτικό τέλος που στοχεύει στη μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν σε ταφή. Η δόση καταβάλλεται μηνιαία.
Από την πλευρά μας, αυτό που μπορούμε να κάνουμε – και ήδη κάνουμε – είναι να οργανώσουμε καλύτερα το σύστημα καθαριότητας, αξιοποιώντας εργαλεία όπως η ορθότερη διαχείριση ογκωδών και η καταγραφή ποσοτήτων, ώστε να μειώνεται ο όγκος που χρεώνεται στη ΔΙΑΑΜΑΘ. Παράλληλα εργαζόμαστε για να μειώσουμε την άσκοπη παραγωγή σκουπιδιών και να επενδύσουμε σε δράσεις που θα περιορίσουν μελλοντικά τις δαπάνες. Η εξοικονόμηση δεν θα έρθει από ευχές αλλά από συγκεκριμένες αλλαγές».
Ερ: Πώς βλέπετε το μέλλον της περιφερειακής διαχείρισης των απορριμμάτων; Και αν συνεχίσουμε με αυτά τα ποσά, ελλοχεύει ο κίνδυνος σε λίγα χρόνια να αδυνατούν για την καταβολή τους οι Δήμοι;
Απ: «Είναι λογικό οι πολίτες να αναρωτιούνται τι γίνεται από εδώ και πέρα. Το μέλλον της περιφερειακής διαχείρισης των απορριμμάτων είναι ξεκάθαρο: θα συνεχίσουμε σε κεντρικά, συλλογικά σχήματα, όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή και η εθνική πολιτική. Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι μόνο η ύπαρξη αυτών των σχημάτων, αλλά η λειτουργία τους με τρόπο που να είναι πραγματικά βιώσιμος για όλους τους Δήμους.
Εάν το κόστος συνεχίσει να αυξάνεται χωρίς στήριξη σε ουσιαστικές υποδομές, στο σύνολο τους οι Δήμοι θα έρθουν σε οικονομικό αδιέξοδο που λόγω του ανταποδοτικού χαρακτήρα της παροχής θα οδηγούν σε περαιτέρω αύξηση των τελών. Εμείς, ως Δήμος Ξάνθης επιλέγουμε να προχωρήσουμε με σχέδιο: να μειώσουμε τον όγκο των απορριμμάτων που καταλήγουν για ταφή, να ενισχύσουμε την ανακύκλωση και να αξιοποιήσουμε κάθε πρόγραμμα που μειώνει το κόστος μακροπρόθεσμα. Η λύση δεν είναι να μεταφέρουμε το κόστος στους πολίτες, αλλά να μειώσουμε τα σκουπίδια που παράγουμε και να εξορθολογίσουμε τα έξοδα της διαχείρισης.
Από την έναρξη της διοίκησής μας, το κόστος για τη διαχείριση των ογκωδών αντικειμένων εξορθολογίστηκε πλήρως. Ενώ η προηγούμενη διοίκηση πλήρωνε περίπου 19.274 ευρώ μηνιαίως, με το που αναλάβαμε προχωρήσαμε άμεσα σε αναπροσαρμογή, μειώνοντας το κόστος στα 11.200 ευρώ. Σήμερα, έπειτα από συντονισμένες ενέργειες και καλύτερη οργάνωση, το κόστος έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο και ανέρχεται πλέον σε μόλις 4.223 ευρώ μηνιαίως. Αντιλαμβάνεστε ότι με στοχευμένες αλλά απλές παρεμβάσεις, το κόστος έχει περιοριστεί δραστικά, εξοικονομώντας δεκάδες χιλιάδες ευρώ ετησίως για τον Δήμο και, τελικά, για τον δημότη.
Παράλληλα, προχωράμε στη διαδικασία διάλυσης του ΣΔΑΝ Ξάνθης, ο οποίος αποτελούσε ένα σημαντικό ετήσιο κόστος και δεν εξυπηρετούσε πλέον τους σκοπούς για τους οποίους είχε συσταθεί. Είμαστε εμείς που ξεκινήσαμε αυτή τη διαδικασία και σήμερα βρίσκεται στο τελικό της στάδιο. Από την ολοκλήρωσή της αναμένεται εξοικονόμηση περίπου 400.000 ευρώ ετησίως, ποσό που ενισχύει την οικονομική σταθερότητα του Δήμου».
Ερ: Αυτό το διάστημα έχει αναρτηθεί η διαβούλευση για τον Κανονισμό Λειτουργίας της Καθαριότητας του Δήμου Ξάνθης. Τι πρέπει να γνωρίζει επ’ αυτού ο Ξανθιώτης; Μπορεί ο νέος Κανονισμός που θα προκύψει να συμβάλλει σε όλα τα παραπάνω;
Απ: «Μέσα από αυτόν αποφασίζουμε συλλογικά πώς διατηρούμε την πόλη μας καθαρή: πότε βγάζουμε τα απορρίμματα, πώς διαχειριζόμαστε τα ογκώδη, πώς προστατεύουμε τους κοινόχρηστους χώρους. Το σχέδιο τέθηκε σε διαβούλευση ώστε κάθε πολίτης να μπορεί να συμβάλει. Δεν είναι μια τυπική διαδικασία· οι αποφάσεις αυτές επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητά μας.
Από την πλευρά μας δεν δημιουργήσαμε έναν κανονισμό για να μοιράζουμε πρόστιμα· αντίθετα, αξιοποιούμε τα εργαλεία του για να εφαρμόσουμε πρακτικές που μειώνουν μακροπρόθεσμα το κόστος, όπως καλύτερη ταξινόμηση απορριμμάτων και σαφείς διαδικασίες παραλαβής ογκωδών.· συντάξαμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να ξέρει ο καθένας τι πρέπει να κάνει. Η πόλη καθαρίζει πιο εύκολα όταν οι κανόνες είναι ξεκάθαροι και όταν όλοι συμμετέχουν. Γι’ αυτό θέσαμε τον Κανονισμό σε δημόσια διαβούλευση: θέλουμε την άποψη των πολιτών, γιατί η καθημερινότητα της πόλης μας αφορά όλους μας. Μάλιστα επειδή ο Κανονισμός είναι πολύπλευρος και μεγάλος σε όγκο έχουμε προβλέψει την επεξεργασία του ώστε να είναι άμεσα κατανοητός και προσβάσιμος στο σύνολο των πολιτών.
Με αυτόν τον Κανονισμό κάνουμε ένα ουσιαστικό βήμα. Οργανώνουμε καλύτερα τις υπηρεσίες, διευκολύνουμε τον πολίτη, μειώνουμε το κόστος στο μέλλον. Δεν λύνει όλα τα προβλήματα από μόνος του, αλλά βάζει μια τάξη που έλειπε εδώ και χρόνια. Και αυτή η τάξη είναι απαραίτητη για μια πόλη που θέλει να προχωρήσει μπροστά».
«Θ»
