Εξηγούν νομικά την απόφαση και ιατρο-κοινωνικά τη «συνέχεια», ο νομικός Κ. Κουρτίδης και ο ψυχίατρος Μπ. Μπαράν
Αθωώθηκε ομόφωνα από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Θράκης την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου ο 40χρονος που σκότωνε «κατ’ εντολή του Σατανά», όπως ο ίδιος ανέφερε στην απολογία του.
Είχε συλληφθεί το Καλοκαίρι του 2021 με την κατηγορία της επίθεσης με πυροβολισμούς σε σπίτι συγχωριανού του στην Κάρυανη του Δήμου Παγγαίου ο οποίος κοιμόταν μέσα με την οικογένειά του.
Τότε, είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο όταν ομολόγησε την πράξη του λέγοντας πως λάμβανε «εντολές από το Διάβολο» ώστε να προβαίνει στις πράξεις και ότι το έκανε για να προστατεύσει την οικογένειά του από κυκλώματα που τον κυνηγούσαν και απειλούσαν ότι θα του κάνουν κακό.
Στο στάδιο της προανάκρισης ο 40χρονος ομολόγησε και δύο ακόμη ανεξιχνίαστα μέχρι τότε εγκλήματα. Την δολοφονία που συνέβη τον Αύγουστο του 2020 στην Κάρυανη Καβάλας με θύμα έναν 58χρονο εργάτη γης, ο οποίος βρέθηκε σε ελαιώνα, καθώς και την απόπειρα δολοφονίας που συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2019 στο 10ο χλμ Παλαιάς Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης-Κιλκίς, με θύμα έναν 34χρονο ποδηλάτη.
Μετά την ομολογία του είχαν σχηματιστεί χωριστές δικογραφίες για 3 κακουργήματα και 6 πλημμελήματα τόσο σε Καβάλα, όσο και Θεσσαλονίκη.
Τον Οκτώβριο του 2022, ο 40χρονος καταδικάστηκε πρωτόδικα από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Δράμας σε συνολική ποινή ισόβιας κάθειρξης και 7,5 ετών για τα εγκλήματα τα οποία έλαβαν χώρα στην Καβάλα, και οδηγήθηκε στις φυλακές Λάρισας.
ΟΜΟΦΩΝΑ ΑΘΩΟΣ!
Τρία χρόνια αργότερα, ωστόσο, η Ελληνική Δικαιοσύνη αθώωσε με 7-0 και με σύμφωνη πρόταση του Εισαγγελέα Εφετών, ανατρέποντας την πρωτόδικη απόφαση και κάνοντας δεκτό τον αυτοτελή ισχυρισμό του άρθρου 34 Π.Κ. περί ανικανότητας προς καταλογισμό λόγω νοσηρής διαταραχής των πνευματικών του λειτουργιών, εξαιτίας της σχιζοφρένειας που αντιμετώπιζε.
Ο δράστης θα οδηγηθεί στο Ψυχιατρείο Σταυρούπολης ενώ σύμφωνα με τον δικηγόρο του 40χρονου Απόστολο Μαλαμίδη, «η απόφαση είναι εξέχουσας σημασίας η οποία θα αποτελέσει νομολογία αναφορικά με το ζήτημα της ποινικής μεταχείρισης ακαταλόγιστων δραστών».
ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Πρόκειται για μια απόφαση που έχει προκαλέσει αίσθηση στην κοινή γνώμη, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν πως «δεν μπορείς να σκοτώνεις και να αθωώνεσαι επειδή αντιμετωπίζεις ψυχιατρικά προβλήματα». Ποια είναι όμως η αλήθεια; Αθωώνεται ο καθένας που επικαλείται ψυχιατρικές διαταραχές; Και τελικά, τι δομές ψυχιατρικής παρακολούθησης υπάρχουν στην χώρα μας που μπορούν να φιλοξενήσουν τέτοια άτομα;
Την άποψή τους, για όλα τα παραπάνω εκφράζουν μέσα από την «Θ» ο δικηγόρος και πρώην Αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης κ. Κωνσταντίνος Κουρτίδης και ο ψυχίατρος και Βουλευτής Ξάνθης κ. Μπουρχάν Μπαράν, με τις γνώμες τους –στο κομμάτι της μόνιμης παρακολούθησης και επιτήρησης του ασθενούς – να διίστανται.
ΚΑΙ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΥΛΑΚΗ – ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΞΕΡΟΥΝ ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ
Αναλυτικότερα ο κ. Κουρτίδης, εξήγησε ότι «σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν κάποιος έχει διαταραγμένη την συνείδηση και καταλαβαίνει το δικαστήριο ότι αυτό που έκανε, το έκανε ένας άνθρωπος που δεν είχε σώας τας φρένας, τον απαλλάσσει μεν ποινικά, αλλά τον κλείνει – επειδή είναι επικίνδυνος για τους τρίτους και για τον εαυτό του – σε ψυχιατρικό κατάστημα, που δεν είναι και ο,τι καλύτερο. Μην νομίζετε ότι και ο εγκλεισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα είναι καλύτερος από την φυλακή. Αυτός δηλαδή μπορεί να περάσει όλη του την ζωή σε ένα ψυχιατρικό κατάστημα, όπου θα είναι κλεισμένος μόνος του. Ενώ στην φυλακή, κατακλίζεσαι, βγαίνεις έξω, κοιμάσαι, τρως και έχεις μια περιορισμένη ελευθερία εντός της φυλακής. Σκεφτείτε ότι ο άνθρωπος αυτός – και το λέω για το κοινό περί δικαίου αίσθημα – μπορεί να είναι σε ένα δωμάτιο απομόνωσης για πάρα πολλά χρόνια χωρίς να δει κανέναν και να παίρνει ισχυρά ναρκωτικά και φάρμακα για να συνέλθει. Και ενώ ο άλλος που έχει ποινή 7 ετών στην φυλακή, θα μπορούσε να βγει στα 3-4 χρόνια, σύμφωνα με τις Διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα, αυτός μπορεί να μην βγει ποτέ από την κλινική. Ακόμη και αυτός που έχει ποινή ισόβια, μπορεί να βγει σε 16-19 χρόνια, αλλά αυτός μπορεί να μην βγει ποτέ. Δεν υπάρχει ψυχιατρική κλινική εντός της φυλακής. Υπάρχουν γιατροι που παρέχουν τις πρώτες βοήθειες και τις βασικές ιατρικές φροντίδες. Έχει ειδικές διατάξεις ο Ποινικός Κώδικας, ώστε τους διαταραγμένους που είναι επικίνδυνοι για τον εαυτό τους και για τρίτους, να τους αποκλείει εσαεί από την κοινωνία για να μην δημιουργήσουν κάποιο πρόβλημα. Υπάρχουν θάλαμοι απομόνωσης κλπ. Άρα το κοινό περί δικαίου αίσθημα, θα πρέπει να αρθεί, γιατί οι δικαστές ξέρουν τι κάνουν. Μπαίνουν πραγματογνώμονες, εξεταστές, ιατροί. Πολλές φορές κάποιοι προφασίζονται προσωρινή διαταραχή, για να μην τύχουν αυτής της μεταχείρισης (π.χ. ότι είχαν πιει ή είχαν πάρει ναρκωτικά) αλλά συνήθως δεν το δέχονται τα δικαστήρια. Γιατί αν πιεις για να κάνεις το κακό, είναι το ίδιο σαν να κάνεις το κακό χωρίς να πιείς. Εννοείται ότι αυτό που έλεγε, ήταν επειδή είχε διαταραγμένη συνείδηση, αποδείχθηκε με πραγματογνώμονα (δεν είναι ότι το πίστεψαν) και για αυτό τον έστειλαν στο ψυχιατρικό ίδρυμα για να περάσει την υπόλοιπη ζωή του».
ΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ ΔΕΝ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΣΑΕΙ –ΤΟ 76% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ, ΚΟΒΕΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΕΙ
Σε διαφορετικό «μήκος» η άποψη του κ. Μπαράν (ως ψυχιάτρου), ο οποίος επιμένει πως δεν υπάρχει ψυχιατρική δομή στη χώρα μας, που να δέχεται ψυχασθενείς «εφ όρου ζωής»: «επειδή αυτοί οι άνθρωποι συχνά (κατά 76%) κόβουν την φαρμακευτική αγωγή, είναι δεδομένο ότι θα υποτροπιάσουν αν δεν έχουν καλό οικογενειακό και υποστηρικτικό περιβάλλον. Πρέπει να είναι υπό επίβλεψη, διαφορετικά σίγουρα θα το ξανακάνουν. Αν έχουν οικογενειακό περιβάλλον, κάτι γίνεται. Το να τον κλείσουν στο Ψυχιατρείο, δεν λέει τίποτα, γιατί κάποτε θα πάρει εξιτήριο. Μετά την Λέρο, δεν έχουμε ψυχιατρικές κλινικές όπου να είναι μονίμως εκεί οι ασθενείς. Μετά είναι οι ψυχιατρικές δομές για ασθενείς (οικοτροφεία) που είναι άστεγοι ή δεν έχουν οικογενειακό περιβάλλον. Εκεί μπαίνουν ρυθμισμένοι ασθενείς (έχουμε στην Αλεξανδρούπολη) και υπάρχει μεν υπεύθυνος γιατρός, αλλά όχι σε 24ωρη βάση. Κάποτε στην Θεσσαλονίκη είχε δημιουργηθεί ένα μεγάλο θέμα καθώς ήταν να δημιουργηθεί μια δομή σε μια συνοικία και δεν το ήθελαν. Παλαιότερα είχαμε την Λέρο, για χρόνια ασθενείς, προβληματικούς ασθενείς, ασθενείς που είχαν εξαντλήσει όλα τα φάρμακα, αλλά με την σύγχρονη ψυχιατρική, αυτοί οι «χρόνιοι» ασθενείς, τελειώσανε. Οι κλινικές είναι για να θεραπεύσουν. Από την στιγμή που θα θεραπευτεί κάποιος, το επόμενο είναι η επανένταξή του στην κοινωνία και στον εργασιακό χώρο. Και το ψυχιατρείο στην Θεσσαλονίκη το έχει αυτό, για να μην είναι «βάρος» για την κοινωνία και το κράτος. Ο ασθενής θα πάρει την θεραπεία, θα γίνει καλά, αλλά – επειδή συνήθως δεν συμμορφώνονται κάποιοι με τις αγωγές – κάποτε, κάπως θα υποτροπιάσει και θα επιστρέψουν αυτές οι εικόνες και οι ιδέες. Άρα θέλουμε τακτική ψυχιατρική παρακολούθηση και υποστηρικτικό περιβάλλον. Αν δεν υπάρχει, είναι τα οικοτροφεία και οι ψυχιατρικές δομές (σαν ξενοδοχεία να το σκεφτείτε). Το θέμα είναι μετά τι; Τι θα γίνει στην συνέχεια; Ποιος θα του επιβάλλει κάθε μήνα να πάει στον γιατρό; Αυτό είναι το κομμάτι που μας λείπει. Πάντως, εσαεί δεν δέχονται τα ψυχιατρεία. Στην Αλεξανδρούπολη υπάρχει και Κινητή Μονάδα, που πηγαίνει σε όλους αυτούς τους ασθενείς (στα σπίτια τους) με σχιζοφρένεια όπου δεν υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον, χορηγείται η αγωγή και γίνεται ψυχιατρική εκτίμηση. Δυστυχώς, στην Ξάνθη, στην Κομοτηνή και στην Καβάλα, δεν έχουμε Κινητή Μονάδα. Σίγουρα δεν θέλουμε κλεισμένους ασθενείς στα ψυχιατρεία, όπως ήταν κάποτε. Εδώ όμως ίσως χρειάζονται και φυλακές με ψυχιατρικό τμήμα (υπάρχει στον Κορυδαλλό), αλλά και πάλι δεν γίνεται εφ’ όρου ζωής. Εκείνο όμως που λείπει είναι οι δομές φιλοξενίας τέτοιων ατόμων και η μετέπειτα τακτική παρακολούθησή τους».
ΜΑΛΑΜΑΤΕΝΙΑ ΑΛΑΤΖΑ
