Με ένα πακέτο μέτρων 5,5 δισ. ευρώ επιχειρεί η κυβέρνηση να στηρίξει τα νοικοκυριά απέναντι στο κύμα αυξήσεων που ξεκινά από την ενέργεια και μετακυλίεται σε βασικά αγαθά. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε χθες στη ΔΕΘ 2022 ένα πλέγμα δράσεων που θα υλοποιηθεί τμηματικά.
Τα πρώτα μέτρα – που επικεντρώνονται στο ενεργειακό – μπαίνουν άμεσα σε εφαρμογή για να αποφευχθεί το ηλεκτροσόκ στα νοικοκυριά. Το δεύτερο μεγάλο πακέτο θα τρέξει το 2023 και απευθύνεται κυρίως σε μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες. Το τρίτο πακέτο – που θα ξεδιπλώνεται σταδιακά- είναι πρωτίστως εστιασμένο στους νέους και περιλαμβάνει σειρά παρεμβάσεων στο στεγαστικό, καθώς τα ενοίκια έχουν πάρει την ανηφόρα.
Σε γενικές γραμμές το πακέτο των ανακοινώσεων κινήθηκε πάνω στα όσα είχαν δει τη δημοσιότητα το προηγούμενο διάστημα, καθώς η κυβέρνηση δεν θέλει να ροκανίσει το δημοσιονομικό χώρο αλλά επιδιώκει να κρατήσει εφεδρείες για την επόμενη ημέρα. Άλλωστε αναμένει και τις ευρωπαϊκές αποφάσεις στο ενεργειακό, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν μπορεί οι χώρες να το αντιμετωπίζουν κατά μόνας.
Το στίγμα έδωσε ο πρωθυπουργός που σημείωσε πως όσα ανακοινώθηκαν ήταν «πολύ προσεκτικά κοστολογημένα» και προσέθεσε πως «δεν μας εκτρέπουν σε καμία περίπτωση από τον δρόμο της δημοσιονομικής σύγκλισης». Τόνισε ωστόσο πως «είναι απαραίτητα μέτρα ώστε να στηρίξουμε την κοινωνία και αυτή να μπορέσει να περάσει τον πιο δύσκολο χειμώνα εδώ και δεκαετίες».
Η κυβέρνηση εστίασε σε δύο μεγάλες ομάδες:
Πρώτον στους πλέον ευάλωτους και στα χαμηλά εισοδήματα (έκτακτη ενίσχυση 250 ευρώ, αύξηση κατώτατου μισθού κ.α.).
Δεύτερον στη μεσαία τάξη (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης κ.α.).
Παράλληλα βέβαια δεν έλειψαν οι στοχευμένες ανακοινώσεις – που μέχρι χθες είχαν μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας – και οι οποίες απευθύνονται σε συγκεκριμένο ακροατήριο. Για παράδειγμα αναμορφώνεται το Ειδικό Μισθολόγιο των 20.000 γιατρών του ΕΣΥ, διευθετούνται αιτήματα των Ενόπλων Δυνάμεων, δίνονται έκτακτες επιδοτήσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους, δίνονται κίνητρα για προσλήψεις και για την αύξηση της πλήρους απασχόλησης κ.α.
Τα μέτρα άμεσης εφαρμογής
Στο ενεργειακό και στην αντιμετώπιση των ανατιμήσεων είναι εστιασμένο το πακέτο που θα τρέξει άμεσα. Μεταξύ άλλων προβλέπονται τα εξής :
Το επίδομα θέρμανσης θα φτάσει τα 300 εκατομμύρια και τα κριτήρια διευρύνονται, για να καλυφθούν περίπου 1,3 εκατομμύρια νοικοκυριά. Μάλιστα το επίδομα θα διπλασιάζεται για όσους δικαιούχους καταναλώσουν για πρώτη φορά φέτος πετρέλαιο ή άλλες μορφές καυσίμου, πλην φυσικού αερίου. Παράλληλα θα ανακοινωθεί σύντομα, και μία ειδική παρέμβαση που θα μειώνει το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία για τους καταναλωτές.
Τον Δεκέμβριο 2.300.000 ευάλωτοι πολίτες θα ενισχυθούν με 250 ευρώ ( θα αφορά χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια ανέργους). Οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα εισπράξουν μία ακόμη μηναία δόση και οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιών θα εισπράξουν μιάμιση δόση.
Αυξάνεται το φοιτητικό επίδομα στέγασης από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ.
Θα καταβληθεί έκτακτη επιδότηση στους αγρότες 60 εκατομμυρίων ευρώ ως άμυνα στο κόστος των λιπασμάτων. Και 50.000 κτηνοτρόφοι θα λάβουν 89 εκατομμύρια για να αντιμετωπίσουν αυξημένες τιμές στις ζωοτροφές.
Αυξάνονται κατά 200.000 οι δικαιούχοι του «Ανακυκλώνω – Αλλάζω συσκευή». Επίσης θα χρηματοδοτηθούν 250.000 μικρά φωτοβολταϊκά σε στέγες κατοικιών, σε επιχειρήσεις, σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Διευρύνεται το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους», ώστε να καλύψει ακόμη 200.000 νέους δικαιούχους. Προκειμένου να επεκταθεί η τουριστική περίοδος και τον χειμώνα θα εγκριθούν πρόσθετα κονδύλια.
Διευθετούνται αιτήματα των Ενόπλων Δυνάμεων: η μισθολογική εξέλιξη Εθελοντών Μακράς Διάρκειας και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. H επέκταση της Μάχιμης 5ετίας και η νυχτερινή αποζημίωση. Επίσης θεσπίζεται πρόσθετη αμοιβή στα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή.
Όσες επιχειρήσεις μετατρέψουν σε μόνιμες τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης θα απαλλάσσονται από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών αυτών των εργαζόμενων. Επίσης υπάρχει ειδική ρύθμιση για τους επιτηδευματίες και τις μικρές επιχειρήσεις που σχεδιάζουν κάποια νέα πρόσληψη. Στο εξής αν αυξάνουν το μέσο ετήσιο αριθμό υπαλλήλων πλήρους απασχόλησης, δεν θα πληρώνουν τέλος επιτηδεύματος εκείνον το χρόνο.
Μόνιμα μέτρα του 2023
Στα μέτρα που θα μπουν σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2023 ξεχωρίζει το ξεπάγωμα των συντάξεων (με μια αύξηση άνω του 6%) και η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Παράλληλα προβλέπονται στοχευμένα μέτρα για τον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:
Ιδιωτικός τομέας: Τον επόμενο Μάιο θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, που δικαιούνται 650.000 χαμηλόμισθοι. Επίσης μονιμοποιείται η μείωση των 3 μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών (μέτρο που αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα 2.200.000 εργαζομένων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το μισθολογικό βάρος για τις επιχειρήσεις). Να σημειωθεί ακόμα πως επεκτείνεται αμέσως το επίδομα μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα από τους έξι στους εννέα μήνες.
Δημόσιος τομέας: Παίρνει τέλος και η μη ανταποδοτική Εισφορά υπέρ του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Υπαλλήλων, κάτι που οδηγεί ουσιαστικά σε ενίσχυση των μισθών. Επίσης αναμορφώνεται από 1/1/2023 το Ειδικό Μισθολόγιο των 20.000 γιατρών του ΕΣΥ, με αύξηση του βασικού μισθού και των επιδομάτων ευθύνης (η αύξηση θα είναι, μεσοσταθμικά, της τάξης του 10% επί του συνόλου των αποδοχών). Όσον αφορά στην αναμόρφωση του Μισθολογίου σχεδόν 600.000 Δημοσίων Υπαλλήλων θα τεθεί σε εφαρμογή από 1/1/2024.
Επίσης προβλέπεται πως ο μειωμένος ΦΠΑ στις συγκοινωνίες, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά επεκτείνεται μέχρι τον Ιούνιο του 2023. Και το ίδιο θα ισχύσει στον Πολιτισμό, στον Τουρισμό, στα γυμναστήρια, στις σχολές χορού. Σε αναστολή παραμένει και ο ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές μέχρι και τα τέλη του 2024, ώστε να στηριχθεί ο οικοδομικός κλάδος.
Στεγαστικό πρόγραμμα 1,8 δισ.
Περισσότεροι από 100.000 θα είναι οι ωφελούμενοι ενός νέου στεγαστικού προγράμματος, που θα τρέχει σταδιακά. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής :
Θα ξεκινήσει ένα ειδικό πρόγραμμα δανείων ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ (με συγχρηματοδότηση 375 εκ. από το κράτος και 125 εκ. από τις τράπεζες) με σκοπό να εξασφαλισθεί χαμηλό, σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, για την αγορά πρώτης κατοικίας. Το πρόγραμμα θα καλύψει 10.000 νέους μέχρι 39 ετών και θα είναι εστιασμένο σε περιοχές που υπάρχουν σήμερα παλαιά κτίρια.
Σε τουλάχιστον 10.000 ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων, θα δοθεί κρατική επιδότηση μέχρι 10.000 ευρώ για να τα ανακαινίσουν. Με την υποχρέωση, όμως, να τα ενοικιάσουν σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Με αυτόν τον τρόπο η πολιτεία θα καλύπτει έως και το 40% του κόστους ανακαίνισης κλειστών διαμερισμάτων.
Θεσμοθετείται για δημόσια οικόπεδα και κτίρια η έννοια της «κοινωνικής αντιπαροχής». Το κράτος θα προσφέρει αδρανή περιουσιακά του στοιχεία σε ιδιώτες κατασκευαστές, που με έξοδά τους θα χτίζουν σύγχρονες κατοικίες. Οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιπες θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες.
Εκτός από την αύξηση του σπουδαστικού επιδόματος στέγης από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ και με προϋποθέσεις στα 2.000 ευρώ σε 50.000 νέους, ξεκινά αμέσως η ανέγερση 8.150 θέσεων σε πέντε σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Οι χώροι έχουν ήδη καθοριστεί και τα έργα θα υλοποιηθούν με ΣΔΙΤ.
Δημιουργείται ένα ακόμη στοχευμένο «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για 20.000 νέους. Κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 20.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις στο ακίνητό του, μαζί με μία πρόσθετη ενίσχυση 3.000 ευρώ και ένα χαμηλότοκο δάνειο 7.000 ευρώ.
Προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Έλληνες αυξάνεται το όριο της επένδυσης για χορήγηση άδειας Golden VISA από τις 250.000 στις 500.000 ευρώ.
Από τον Δεκέμβριο ξεκινά ένα πιλοτικό πρόγραμμα, το «Εστία 2». Το Δημόσιο θα μισθώνει, σε πρώτη φάση, 1.000 ιδιωτικά ακίνητα για να τα διαθέτει, στη συνέχεια, με διαδικασίες-εξπρές και πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα νοικοκυριά.
