Από το ΠΑΚΕΘΡΑ και το ΙΘΤΠ
Το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης διοργανώνουν την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Ν. Θ. Κόκκα με τίτλο: «Dǽdavasa brádva tópli mi dájma» (Του παππού το τσεκούρι μάς ζεσταίνει πάντα). Παροιμίες και παροιμιακές φράσεις από τα πομακοχώρια της Θράκης.Η εκδήλωση θα γίνει στην Ξάνθη το Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2025 και ώρα 19:00 στην Καπναποθήκη «Π», οδός Καπνεργατών 9, Ξάνθη και διοργανώνεται στη μνήμη του Πομάκου δημοσιογράφου και συγγραφέα Σεμπαϊδήν Καραχότζα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν από τέσσερα χρόνια, στις 7 Δεκεμβρίου 2021.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Το βιβλίο”Dǽdavasa brádva tópli mi dájma” (Του παππού το τσεκούρι μάς ζεσταίνει πάντα). Παροιμίες και παροιμιακές φράσεις από τα πομακοχώρια της Θράκης εκδόθηκε από το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ.) το 2025. Το βιβλίο αποτελεί μία γενική εισαγωγή στον παροιμιακό λόγο των Πομάκων της Θράκης. Παρουσιάζονται πρώτα τα βασικά χαρακτηριστικά των παροιμιών των Πομάκων, η θεματολογία και η κοινωνική τους λειτουργία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις παροιμίες που σχετίζονται με τον έρωτα, το γάμο, τους συγγενικούς δεσμούς, τη φύση και τα ζώα. Στη συνέχεια διερευνώνται οι μορφολογικές και θεματικές συγκλίσεις ανάμεσα στις ελληνικές παροιμίες και τις παροιμίες από τα πομακοχώρια. Στο τελευταίο κεφάλαιο οι παροιμίες των Πομάκων προσεγγίζονται μέσα από σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Στα τέσσερα παραρτήματα παρατίθεται Αλφαβητικός κατάλογος παροιμιών, Αλφαβητικός κατάλογος παροιμιακών φράσεων, Θεματικός κατάλογος και Πομακο-ελληνικό Γλωσσάρι.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΕΜΠΑΙΔΗΝ ΚΑΡΑΧΟΤΖΑ
Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα (1979-2021) γεννήθηκε στο χωριό Προσήλιο της Ξάνθης. Σπούδασε στο Γυμνάσιο Σμίνθης και στο 3ο Γενικό Λύκειο Ξάνθης. Φοίτησε επί μία τριετία στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν για 3 χρόνια (2006-2009) εκδότης της πομακικής εφημερίδας NATPRESΗ. Επί σειρά ετών (2010-2013) ήταν συντάκτης και παρουσιαστής πομακόφωνου τηλεοπτικού δελτίου ειδήσεων, ενώ κατά τα έτη 2019-2020 συνεργάστηκε με τον δημοσιογράφο Βαγγέλη Βασιλειάδη στην εκπομπή «Σχολιάζοντας την επικαιρότητα» της AKRITAS TV. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά «Ενδοχώρα» και «Στρατηγική» καθώς και στις εφημερίδες «Τόλμη της Θράκης», «Αντιφωνητής», «Αγώνας», «ThrakiToday» καθώς και σε πολλές ιστοσελίδες. Ιδιαίτερα δυναμική ήταν η παρουσία του στο διαδίκτυο με το ιστολόγιο «Natpresh» (2009-2011), το ιστολόγιο POMAKNEWS (2013) και την Ιστοσελίδα Xanthinet (2015-2021).
Έχει εκδώσει τα ακόλουθα βιβλία:
-Η καθημερινή γλώσσα των Πομάκων της περιοχής Μύκης, 2006.
-Isîy zhïvót Pomátsise – Έτσι ζουν οι Πομάκοι, 2007.
-Μεταφράσεις ελληνικής και αγγλικής ποίησης στην πομακική γλώσσα, 2017
-15 μύθοι του Αισώπου στην πομακική, 2022
-Κείμενα για τη Θράκη και τους Πομάκους (2006-2021), 2022
Από το 2006 μέχρι το 2021 έλαβε μέρος ως προσκεκλημένος ομιλητής σε δεκάδες εκδηλώσεις, σε όλη την Ελλάδα, λέγοντας παντού ότι στη Θράκη δεν υπάρχει καμία τουρκική μειονότητα, αλλά μόνο μουσουλμανική μειονότητα, τμήμα της οποίας αποτελούν οι ΠΟΜΑΚΟΙ. Σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε για το δικαίωμα των Ελλήνων μουσουλμάνων στη δημόσια ελληνόφωνη εκπαίδευση και για τη διάσωση και προώθηση της γλώσσας και του λαϊκού πολιτισμού των Πομάκων της Θράκης.
ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Χαιρετισμό στην εκδήλωση θα απευθύνουν ο πρόεδρος του Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ κ. Γιώργος Ξανθοπουλίδης και ο διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης κ. Ανδρέας Ματζάκος.
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν επίσης:
-Θανάσης Μουσόπουλος, Φιλόλογος, Συγγραφέας
-Ερσίν Μποζ, Εκπαιδευτικός, Ασκούμενος Δικηγόρος, Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Τυφλών Θράκης
-Βενιαμίν Κόντε, Εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πομάκων Ν. Ξάνθης
-Τηλέμαχος Αρναούτογλου, Δημοσιογράφος
-Μαλαματένια Αλατζά, Δημοσιογράφος
-Νικόλαος Θ. Κόκκας, Δρ Λαογραφίας Δ.Π.Θ., συγγραφέας του βιβλίου.
Την εκδήλωση συντονίζει ο Αλέξανδρος Δημαράς, Φιλόλογος, Διευθυντής του 3ου Γυμνασίου Ξάνθης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΟΜΙΛΗΤΩΝ
Ο Θανάσης Μουσόπουλος γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1949, σπούδασε στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης. Ασχολείται με την ποίηση το δοκίμιο, την ιστορία και τον πολιτισμό της Θράκης. Από το 1972 εξέδωσε πάνω από ογδόντα βιβλία. Το 2013 ο Δήμος Ξάνθης του απένειμε το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης. Το 2022 τιμήθηκαν τα 50 χρόνια παρουσίας του στα Γράμματα και στον Πολιτισμό.
Ο Βενιαμίν Κόντε γεννήθηκε στην Ξάνθη. Σπούδασε στο Τμήμα Νοσηλευτικής της Σχολής Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας του Πανεπιστήμιο Πατρών. Μελετά τη λαϊκή παράδοση των Πομάκων και αγωνίζεται για τη διάσωσή της. Είναι υπεύθυνος του Εκθεσιακού χώρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Πομάκων Ν. Ξάνθης. Έχει συνεργαστεί ως ερευνητής προφορικών ιστοριών στο πρόγραμμα «Ιστόρημα» του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Συμμετείχε επίσης στο Πρόγραμμα συνεργασίας της Μουφτείας Ξάνθης με την Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης με θέμα «Ενδυνάμωση νέων και διαπολιτισμική συνύπαρξη στην Ξάνθη».
Ο Ερσίν Μποζ κατάγεται από την Πάχνη αλλά γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1986. Τελείωσε το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης και έλαβε εξειδίκευση στην διδασκαλία της Ανάγνωσης και της γραφής Braille από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών. Υπηρέτησε για 16 έτη ως δάσκαλος και προϊστάμενος στο Ειδικό Δ.Σ. Τυφλών και Αμβλυώπων Φελώνης Ξάνθης. Αποφοίτησε επίσης από τη Νομική Σχολή του Δ.Π.Θ. και είναι τώρα ασκούμενος δικηγόρος. Από το 2010 έως το 2025 έχει διδάξει στην Περιφερειακή Ένωση Τυφλών Θράκης και συνεχίζει να διδάσκει σε τυφλούς και σε βλέποντες ανήλικους και ενήλικες την γραφή braille. Από το 2018 είναι πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Τυφλών Θράκης, αντιπρόεδρος του Σωματείου ΑΜΕΑ Ξάνθης, εκπρόσωπος στο Γενικό Συμβούλιο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία καθώς και στο Γενικό συμβούλιο της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών.
Ο Τηλέμαχος Αρναούτογλου γεννήθηκε το 1967 στην Ξάνθη. Είναι Δημοσιογράφος, μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης. Από 1987 έως το 1991 εργάστηκε στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Θεσσαλονίκης FM 100. Από το 1993 έως και σήμερα, διευθύνει τη Δημοτική Επιχείρηση Πληροφόρησης Θεάματος Επικοινωνίας Ξάνθης, που λειτουργεί το Δημοτικό Ραδιόφωνο “Όμορφη Πόλη 89,9” και την Δημοτική Ηλεκτρονική Εφημερίδα radio899.gr. Ξεκίνησε το 1992 να διδάσκει σε σεμινάρια που διοργάνωνε η Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή, με αντικείμενο «τα Μέσα μαζικής Ενημέρωσης και η επίδρασή τους στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης» και συνέχισε στην Ξάνθη, με σεμινάρια που διοργάνωνε η Ο.Ε.Β.Ε. Ξάνθης και το Ι.Ν.Ε. Γ.Σ.Ε.Ε. Ξάνθης, με θέματα που αφορούν στην Επικοινωνία, στη Δημοσιογραφία, στην Προβολή και τη Διαφήμιση. Η ανάδειξη, καταγραφή και ψηφιοποίηση της σύγχρονης Πολιτικής, Πολιτιστικής και Εικαστικής Ιστορίας του τόπου, είναι το ζητούμενο της δράσης του, στο σήμερα.
Η Μαλαματένια Αλατζά, γεννήθηκε στις 10/4/1991 στην Ξάνθη. Αποφοίτησε το 2009 από το 2ο Γενικό Λύκειο Ξάνθης. Το 2010 και για δύο χρόνια, εργάστηκε ως ρεπόρτερ στον περιφερειακό τηλεοπτικό σταθμό «Κανάλι 6» Ξάνθης. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2015, επέστρεψε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, ως εργαζόμενη στην Εβδομαδιαία Εφημερίδα «ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ», ενώ από τον Ιανουάριο του 2017 και μέχρι σήμερα, εργάζεται ως Δημοσιογράφος στην Thraki Media Group (Ημερήσια εφημερίδα «ΘΡΑΚΗ», εβδομαδιαία εφημερίδα «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ» και Thraki.com.gr).
Ο Αλέξανδρος Δημαράς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ξάνθη. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Δ.Π.Θ. και έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης στα Αρχαία Ελληνικά από το Α.Π.Θ. Από το 2008 διδάσκει ως Φιλόλογος σε διάφορα σχολεία της Κομοτηνής και της Ξάνθης, ενώ αποσπάστηκε για 3 χρόνια ως καθηγητής στο Μόναχο της Γερμανίας. Είναι διευθυντής του 3ου Γυμνασίου Ξάνθης.
Ο Νικόλαος Θ. Κόκκας γεννήθηκε στο Καρλόβασι Σάμου το 1964. Από το 1997 εργάζεται ως εκπαιδευτικός στην Ξάνθη. Ασχολείται επιστημονικά με την καταγραφή του λαϊκού πολιτισμού των Πομάκων της Θράκης. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
