Σχεδόν δύο έτη μετά την ημερομηνία λήξης υποβολής αιτήσεων στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» εκδόθηκε μόλις πρόσφατα η πρώτη απόφαση Υπαγωγής αιτήσεων, χωρίς να περιλαμβάνει τις αιτήσεις που συμμετέχουν στο σκέλος «Ανακαινίζω» και που χαρακτηρίζονται ως ειδικές περιπτώσεις.
Η εν λόγω απόφαση εκδόθηκε μόλις δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση της νέας προθεσμίας ολοκλήρωσης των επιλέξιμων παρεμβάσεων των έργων (31 Δεκεμβρίου 2025), συνοδευόμενη από τη δυνατότητα που δίνεται πλέον στους/ις ωφελούμενους/ες – οι οποίες/οι κατά την υποβολή της αίτησής τους είχαν επιλέξει το σκέλος «Ανακαινίζω» – να συνεχίσουν μόνο με το σκέλος «Εξοικονομώ», υπό την προϋπόθεση ότι η αίτησή τους δεν έχει ακόμη εγκριθεί.
Υπενθυμίζεται ότι οι αιτήσεις στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» υποβάλλονταν ταυτόχρονα με εκείνες του προγράμματος «Εξοικονομώ 2023», για το οποίο ήδη παρέχεται η δυνατότητας υποβολής αιτήματος τελικής εκταμίευσης. Επιπλέον, σύμφωνα με την 2η τροποποίηση της Προκήρυξης του προγράμματος «Εξοικονομώ 2023» ο προϋπολογισμός του Προγράμματος
αυξήθηκε κατά 10% ενώ σύμφωνα με την 4η τροποποίηση ορίστηκε ότι τα ανώτατα όρια των επιλέξιμων δαπανών για τις κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης δεν χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο επιλεξιμότητας των δαπανών, αλλά αποκλειστικά για τη διαμόρφωση της πρότασης παρεμβάσεων.
Με την παρούσα επιστολή, εκφράζουμε την έντονη δυσαρέσκειά μας για τις υπερβολικές και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, καθώς και για τις άνισες συνθήκες υλοποίησης του προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους». Το εν λόγω πρόγραμμα παρουσιάστηκε ως μια ουσιαστική πρωτοβουλία στήριξης των νέων και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κατοικιών. Ωστόσο, η πράξη αποδεικνύει την πλήρη αντίθεση με τις εξαγγελίες, αφού οι χρονοβόρες διαδικασίες και η έλλειψη ισονομίας έχουν οδηγήσει σε απογοήτευση χιλιάδες νέους πολίτες που υπέβαλλαν αίτηση για να συμμετάσχουν και είναι εγκλωβισμένοι περιμένοντας να εγκριθεί η αίτησή τους.
Η έλλειψη ενημέρωσης και συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος σε συνδυασμό με τη νέα «δυνατότητα» που παρέχεται για την από-επιλογή της συμμετοχής των αιτούντων/ουσων στο σκέλος του «Ανακαινίζω» και τη συνέχιση μόνο του σκέλους «Εξοικονομώ» επιτείνει το αίσθημα αβεβαιότητας και κλονίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στις δημόσιες πολιτικές.
Ζητάμε άμεσα:
-Τη λήψη κάθε αναγκαίας νομοθετικής και διοικητικής πρωτοβουλίας για την άμεση απεμπλοκή και έναρξη της υλοποίησης του Προγράμματος
-Τη δημοσιοποίηση σαφούς και δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος εξέτασης και έγκρισης των αιτήσεων που συμμετέχουν στο σκέλος Ανακαινίζω
-Τη διασφάλιση της ισονομίας και ίσης μεταχείρισης όλων των αιτουσών/αιτούντων στα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, με αντίστοιχη αύξηση του προϋπολογισμού κατά 10% στο σκέλος «Εξοικονομώ»
-Την κατάργηση των ανώτατων ορίων επιλέξιμων δαπανών, ώστε να απλοποιηθεί και επιταχυνθεί η ελεγκτική διαδικασία των, για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, μπλοκαρισμένων αιτήσεων
Η μέχρι σήμερα διαχείριση του Προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέες/Νέους» χαρακτηρίζεται από αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, έλλειψη διαφάνειας και σοβαρή θεσμική ασυνέπεια. Ειδικά η πρόσφατη παροχή δυνατότητας συνέχισης της αίτησης αποκλειστικά με το σκέλος «Εξοικονομώ», πριν καν εξεταστεί η αρχική αίτηση, ουσιαστικά λειτουργεί ως έμμεση πίεση προς τις/τους αιτούσες/αιτούντες να αποσύρουν το δικαίωμά τους στη συμμετοχή στο σκέλος «Ανακαινίζω», προκειμένου να υπάρξει κινητικότητα στον φάκελό τους.
Η πρακτική αυτή υπονομεύει ευθέως την αρχή της ισότιμης πρόσβασης, δημιουργεί πολλαπλές ταχύτητες μεταξύ ωφελούμενων και ακυρώνει στην πράξη το βασικό πλεονέκτημα του προγράμματος, που ήταν η ολοκληρωμένη ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση κατοικιών νέων ανθρώπων.
Καταγγέλλουμε την παρούσα κατάσταση ως ενδεικτική αποτυχίας σχεδιασμού και υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος και ζητούμε την άμεση ενεργοποίηση όλων των αναγκαίων διοικητικών και νομοθετικών εργαλείων για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του πλαισίου, την πλήρη ενεργοποίηση του σκέλους «Ανακαινίζω» και τη θεσμική προστασία των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί καλόπιστα και εντός προθεσμίας.
